UX Writing cơ bản vẫn là các nội dung được sắp xếp bởi từ và câu. Nếu muốn viết UX Writing tốt, bạn cần có "độ nhạy" với từ. Không chỉ trong UX Writing, mà bất cứ ngách nào liên quan đến viết đều cần khả năng này.
Biết rõ ý của từ và chọn từ phù hợp bối cảnh và mục đích, viết câu sao cho hay chạm đến lòng người. Muốn tăng khả năng này, bạn cần trau nghề bằng cách luyện viết và đọc thường xuyên.
Tuy nhiên, trong khuôn khổ bài viết này, chúng ta chỉ bàn về một góc nhỏ của chữ nghĩa. Mình sẽ đưa ra 2 ví dụ về cách sử dụng từ, phân tích dựa trên kiến giải của mình.
Cho bạn có thêm một góc nhìn mới về UX Writing: À, thực sự chúng không khô khan như ta thường nghĩ. Thỉnh thoảng chúng mình cũng có "chơi với chữ".
Case 1: Chọn 'Loại hình' hay 'Hình thức'
Bối cảnh: Nội dung gốc của ứng dụng là 'Loại hình tư vấn' như hình dưới. Bạn nhấn vào các mục ở dưới tiêu đề có thể lựa chọn cách tư vấn 1-1 hoặc nhóm.
Bây giờ, mình sẽ tiến hành phân tích nghĩa của từ. Theo từ điển:
Loại hình: Là tập hợp những sự vật, hiện tượng có chung những đặc trưng cơ bản nào đó. Ví dụ: loại hình nghệ thuật, loại hình kinh doanh. Hình thức: Cách thức tiến hành một hoạt động nào đó.
Dựa trên bối cảnh, chúng ta xét tiếp trong bối cảnh này và nhận thấy: tư vấn 1-1 và tư vấn nhóm là cách thức triển khai hoạt động tư vấn. Vậy nên, chữ 'hình thức' sẽ đúng mục đích và bối cảnh hơn. Câu "Loại hình tư vấn" sẽ đúng trong trường hợp, phía dưới hiển thị các lĩnh vực tư vấn cho mọi người lựa chọn.
Có nhiều nội dung nếu chúng ta chỉ lướt qua ứng dụng sẽ không thấy được rõ ràng. Chỉ khi nào, bạn thực hiện thao tác thống kê và kiểm kê nội dung, soi từng từ và cụm từ, bạn mới thấy rõ chúng đã được sắp xếp hợp lý hay chưa.
Một bài học khác nữa đó là một người viết không thể sống thiếu từ điển. Nếu bạn mơ hồ về cách dùng từ, cần dùng từ điển kiểm tra lại ngữ nghĩa của từ đó. Ngữ pháp không bão táp, nhưng từ vựng thực sự là bão tố.
Trong bức hình trên vẫn còn một nội dung chưa phù hợp với bối cảnh, bạn thử đoán xem.
Case 2: Phân biệt 'Đồng ý' và 'Yêu luôn'
Vừa rồi 08/03, mình nhặt được chiếc hình xinh yêu này trên trang Nhã Nam và chia sẻ trong group học viên. Đầu tiên, nội dung cực kỳ ấn tượng và chạm đến cảm xúc phái nữ cho ngày đặc biệt. Cần học hỏi để sau này tạo các thông báo như vậy trên ứng dụng của mình.
Sau đó câu chuyện đi xa hơn, tụi mình thách đố nhau dịch cụm 'Okay' và 'Got it'. Một học viên của mình, Thuỳ Dung, đã dịch thành công cụm này thành:
Okay = Đồng ý
Got it = Yêu luôn
Giờ mình phân tích sao nó hay nhen. Hai nút này hay ở chỗ, thể hiện sự phân cấp tầng nhận thức từ hành vi của người dùng.
Nếu nhấn đồng ý: Là tôi thừa nhận điều này đúng thôi, hành vi không có gì thay đổi.
Còn nút 'Yêu luôn' thể hiện tác động về nhận thức và dẫn đến sự thay đổi hành vi: Là tôi yêu sự hiện diện của chính tôi ngay lúc này, ngay sau khi đọc thông báo.
Viết càng giỏi, người viết sẽ càng nắm bắt được tác động của chữ nghĩa lên nhận thức, hành vi của độc giả. Chọn xếp chữ nào trong câu và biết rõ độc giả sẽ thay đổi hành vi như thế nào.
Tất nhiên thì viết được ra vậy cần thực sự giỏi, giàu kinh nghiệm và am hiểu độc giả. Bạn đọc thêm cuốn Cashvertising và Giải mã Copywriting để thấy cách các tác giả chơi chữ, thao túng tâm lý độc giả.
Lưu ý: Trên thực tế, sẽ ít có ứng dụng để nội dung nút lệnh mang nghĩa gần giống nhau như vậy. Thường sẽ là nút lệnh thể hiện thao tác hành động khác nhau ví dụ (1) đồng ý, (2) bỏ qua.
Túm lại thì
Hiểu rõ cách dùng từ, đặt câu là điều kiện tiên quyết để bạn đi xa hơn với bất kỳ nghề viết nào.
Riêng trong UX Writing, khi bạn lựa chọn thay thế một từ, bạn cần đưa ra lập luận, giải thích phù hợp. Trước hết là thuyết phục bản thân mình, sau đó là thuyết phục đồng nghiệp đồng tình với lựa chọn đó.
Dần dà, kỹ năng của bạn viết sẽ tăng lên.
Nếu bạn thích UX Writing và muốn tham gia group chơi với chữ cùng tụi mình, 30.03 này khoá học "Become UX Writer" sẽ khai giảng. Mời bạn lên thuyền phiêu du trên con đường mới cùng mình.